TUTORIAL IT

Önceki gün (22 May?s 2016) yap?lan Adalet ve Kalk?nma Partisi Kongresi’ne tek aday olarak giren Binali Y?ld?r?m (61)[1], oylar?n neredeyse tamam?n? alarak AK Parti’nin yeni Genel Ba?kan? seçildi. Y?ld?r?m, Recep Tayyip Erdo?an ve Ahmet Davuto?lu’ndan sonra partinin 3. Genel Ba?kan? olacak. Ahmet Davuto?lu’nun istifas?n?n ard?ndan Cumhurba?kan? Recep Tayyip Erdo?an taraf?ndan yeni hükümeti kurmakla görevlendirilen Y?ld?r?m, böylelikle Türkiye’nin 27. Ba?bakan? da olacak.

1955 Erzincan Refahiye do?umlu olan Y?ld?r?m[2], 1970te Piri Reis Ortaokulu’nu ve 1973 y?l?nda Kas?mpa?a Lisesi’ni bitirip, ard?ndan ?stanbul Teknik Üniversitesi Gemi ?n?a ve Deniz Bilimleri Fakültesi’nden mezun oldu ve ayn? bölümde yüksek lisans yapt?. Akabinde 1978-1993 y?llar? aras?nda Türkiye Gemi Sanayi Genel Müdürlü?ü ve Camialt? Tersanesi’nde çe?itli kademelerde yöneticilik yapt?. Yine 1990-1991 y?llar? aras?nda ?sveç’te bulunan Uluslararas? Denizcilik Örgütü’ne (IMO) ait Dünya Denizcilik Üniversitesi’nde (WMU) Denizde Can ve Mal Güvenli?i Yönetimi konusunda ihtisas e?itimi ald?. Bu e?itim s?ras?nda, toplam 6 ay süreyle ?skandinavya ülkeleri ve Avrupa’da çe?itli ülke limanlar?nda Denizcilik ?daresi Uzmanlar? ile birlikte kontrollerde bulundu. Siyasete 2002 y?l?nda AK Parti ile ad?m atan Y?ld?r?m, 22. ve 23. dönem parlamentolar?nda Erzincan, 24. ve 26. dönemde ise ?zmir milletvekilli?i yapt? (halen yapmaktad?r). 58., 59., 60., 61., 62. ve 64. hükümetlerde Türkiye Cumhuriyeti Ula?t?rma Bakanl??? yapan Y?ld?r?m, 2014 yerel seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi’nin kalesi olarak bilinen ?zmir’de Büyük?ehir Belediye Ba?kanl???na aday oldu ve partisinin oy oran?n? yüzde 36’lara ç?karmas?na ra?men yar??? kaybetti. Daha sonra bir süre Cumhurba?kan? Erdo?an’?n dan??manl???n? yapan Y?ld?r?m, son olarak Ahmet Davuto?lu Ba?bakanl???ndaki 64. hükümette Ula?t?rma, Denizcilik ve Haberle?me Bakan? olarak görev yap?yordu. Y?ld?r?m, 11 y?l? a?k?n süreyle Ula?t?rma Bakanl??? yaparak, bu alanda Türkiye’de rekor k?rm?? önemli bir siyasetçi olarak dikkat çekiyor.

Kendisi gibi mütedeyyin bir ö?retmen olan Semiha Y?ld?r?m ile evli olan Binali Y?ld?r?m’?n üç çocu?u var. Ayr?ca kendisinin orta düzeyde Frans?zca ve ?ngilizce bildi?i ifade ediliyor. Dindar bir Müslüman olan Y?ld?r?m, buna kar??n iç siyasette polemiklere girmeyen ve sald?rgan olmayan üslubuyla ülke genelinde sevilen bir isim. Ancak Cumhurba?kan? Erdo?an’?n adeta atad??? bir Ba?bakan olarak, “dü?ük profil” tart??malar? kendisine zarar verebilir. Projeci bir isim olarak bilinen Y?ld?r?m, bu nedenle altyap? hamleleri ve teknolojik at?l?mlarla bugüne kadar olu?turdu?u ba?ar?l? Bakan imaj?n? sürdürmeye gayret edecek. Y?ld?r?m, Bakanl??? döneminde birçok altyap? projesini ba?ar?yla tamamlad? ve az konu?an-çok i? yapan bir isim olarak takdir toplad?. ?yi bir sosyal medya kullan?c?s? olan Binali Y?ld?r?m’?n Ekim 2012 tarihinden beri Twitter’da hesab? var.[3] Kendisinin 487.000’in üzerinde hiç de az?msanmayacak say?da takipçisi bulunuyor. Facebook’ta da onlarca hayran sayfas? bulunan Y?ld?r?m’?n en popüler hesab?, https://www.facebook.com/binali4040/ adresindeki yakla??k 20.000 takipçili hesap. Y?ld?r?m’?n Ba?bakanl??a geçmesi, Türkiye’deki muhalefet çevrelerinde daha çok Cumhurba?kan? Erdo?an’?n Ba?kanl?k sistemine geçi? için dü?ündü?ü bir ara formül olarak de?erlendiriliyor. Zaten Y?ld?r?m da, “yeni anayasa ve Ba?kanl?k sistemi önceli?im olacak” sözüyle Cumhurba?kan? Erdo?an’a olan sadakatini göstermeye gayret ediyor. Ancak daha önce Cumhurba?kanl???na ç?kan ANAP lideri Turgut Özal’?n yerine geçirdi?i Y?ld?r?m Akbulut örne?i akla getirilirse, Y?ld?r?m’?n özerk alan?n? koruyamamas? ve Cumhurba?kan? Erdo?an kar??s?nda çok pasif gözükmesi, genel seçimlerde AK Parti’nin oy oran?n? dü?ürebilecek bir handikap haline gelebilir. Y?ld?r?m’?n halefi Ahmet Davuto?lu ile farkl?l?klar?na dikkat çeken Hürriyet Gazetesi yazar? Ahmet Hakan Co?kun, Davuto?lu’nun teorisyen, akademisyen, sesi gür, selam veren, iddial?, nutuk atan ve stratejik derinlikli ki?ili?i kar??s?nda Y?ld?r?m’?n pratisyen, mühendis, sesi k?s?k, f?krac?, iddias?z, köprü yapan ve yol-su-elektrik üçlüsüyle özde?le?mi? imaj?na dikkat çekiyor.[4]

Yabanc? bas?n da Binali Y?ld?r?m’?n seçilmesiyle ilgili haberlere ön sayfalar?nda yer verdi. Amerikan The New York Times gazetesi, internet sitesinden verdi?i haberde Y?ld?r?m’?n Kongre’de yapt??? konu?man?n en önemli bölümlerini ?ngilizce altyaz?l? olarak yay?nlarken, Y?ld?r?m’? Erdo?an’?n uzun süreli müttefiki (a longtime ally) olarak takdim etti.[5] ?ngiliz BBC, dünyadan seçti?i haberlerde Y?ld?r?m’?n seçilmesini ilk haber olarak verirken, bunun Erdo?an’?n sistemde daha da güçlenmesi oldu?unu (Erdo?an’s grip on power) iddia etti.[6] BBC, haberinde, AK Parti’nin önceki dönem milletvekillerinden ve liberal muhaliflerden olan Suat K?n?kl?o?lu’nun görü?lerine de yer verdi. K?n?kl?o?lu, röportajda, Y?ld?r?m’?n Erdo?an’?n sözünden ç?kamayan bir Ba?bakan olaca??n? ve Türkiye’nin de facto olarak Orta Asya Türk devletlerindekine benzer bir Ba?kanl?k sistemine geçti?ini iddia etti. Alman Deutsche Welle, Türkçe yay?n yapan web sitesinde Kongre’deki konu?malar? yorumsuz olarak sunarken, Ba?kanl?k sistemi tart??malar?n? öne ç?kard?.[7] Frans?z Le Monde, Kongre haberini Türkiye-Avrupa Birli?i ili?kileri ve Suriyeli mültecilerin geri kabulü kar??s?nda Türk vatanda?lar?na AB taraf?ndan verilecek Schengen bölgesi vize muafiyeti ba?lam?nda de?erlendirirken[8], bir di?er Frans?z gazetesi Le Figaro ise, Kongre haberinde ad? Genel Ba?kanl?k için de geçen Erdo?an’?n damad? Berat Albayrak’?n Mehmet ?im?ek’in yerine Ekonomi Bakanl???na geçece?ini iddia etti[9].

Kongre’nin ard?ndan Bakanl?k koltuklar? için “Bakan-toto” ad? verilen tahmin süreci de ba?lad?. Özellikle en önemli ve prestijli Bakanl?klar olan Ekonomi Bakanl??? ve D?? ??leri Bakanl???’na kimlerin gelece?i merak konusu. Bakanl?k koltuklar?na oturanlar kim olursa olsun, Türkiye’nin siyasal sisteminin belirsiz yap?s?, ülkenin gelece?ini olumsuz etkilemeye devam ediyor. Ba?kanl?k sisteminin bir tabu konusu olmaktan ç?kmas? olumlu olmakla birlikte, burada örnek al?nan modelin Amerikan Ba?kanl?k sistemi de?il de, K?n?kl?o?lu’nun dikkat çekti?i gibi Orta Asya Türk devletlerindeki Rusya kuklas? olmakla ele?tirilen Ba?kanl?k rejimleri olmas?ndan endi?e ediliyor. Ba?kanl?k sistemiyle birlikte yerel yönetimleri güçlendirecek eyalet sistemi, parlamentonun özerkli?ini garanti alt?na alacak anayasal düzenlemeler gibi maddelerin hiç gündeme gelmemesi, bu ele?tirileri güçlendiriyor. AK Parti’nin küstürdü?ü onlarca önemli merkez ve merkez sa? siyasal figürün varl??? da, ilerleyen aylarda merkez ve merkez sa?? kapsayabilecek yeni bir partinin rahatl?kla kurulabilece?ini gösteriyor.

Yrd. Doç. Dr. Ozan ÖRMEC?

[1] Ki?isel web sitesi için; http://www.binaliyildirim.com.tr/.

[2] Biyografik detaylar buradan al?nm??t?r; https://tr.wikipedia.org/wiki/Binali_Y%C4%B1ld%C4%B1r%C4%B1m.

[3] Bak?n?z; https://twitter.com/ba_yildirim.

[4] http://sosyal.hurriyet.com.tr/yazar/ahmet-hakan_131/ak-parti-kongresinden-enteresan-esintiler_40107530.

[5] http://www.nytimes.com/video/world/middleeast/100000004429883/new-prime-minister-for-turkey.html.

[6] http://www.bbc.co.uk/programmes/p03v59h9.

[7] http://www.dw.com/tr/akpde-yeni-genel-ba%C5%9Fkan-y%C4%B1ld%C4%B1r%C4%B1m/a-19275703.

[8] http://www.lemonde.fr/europe/article/2016/05/22/turquie-le-systeme-presidentiel-priorite-du-futur-premier-ministre_4924143_3214.html.

[9] http://www.lefigaro.fr/flash-actu/2016/05/22/97001-20160522FILWWW00153-turquie-binali-yildirim-charge-de-former-un-gouvernement.php.